زخم اسکار [از بین بردن جای زخم]

همه اسکارها نیاز به درمان ندارند و بسیاری از آنها با گذشت زمان از بین می روند. اگر جای زخم شما را آزار می دهد یا باعث درد می شود، درمان ها می توانند کمک کننده باشند. زخم اسکار چقدر شایع هستند؟ تقریباً همه افراد دچار نوعی اسکار می شوند، چه در اثر تصادف، عمل جراحی، آکنه یا بیماری مانند آبله مرغان . جای زخم بر افراد در هر سن و جنسیت تاثیر می گذارد.

علائم زخم اسکار چیست؟

وقتی زخم اسکار برای اولین بار روی پوست روشن‌تر ایجاد می‌شود، معمولاً صورتی یا قرمز است. با گذشت زمان، رنگ صورتی محو می‌شود و جای زخم کمی تیره‌تر یا روشن‌تر از رنگ پوست می‌شود. در افرادی که پوست تیره دارند، اسکارها اغلب به صورت لکه های تیره ظاهر می شوند. گاهی اوقات زخم ها خارش دارند و ممکن است دردناک یا حساس باشند.

اسکار یا جای زخم نتیجه فرآیند ترمیم پوست پس از آسیب، جراحی یا التهاب است. این نواحی معمولاً از بافتی متفاوت با پوست سالم تشکیل می‌شوند و می‌توانند به صورت برجسته، فرورفته یا تغییر رنگ یافته ظاهر شوند. درمان‌های مختلفی مانند لیزر درمانی، کرم‌های ضد اسکار و جراحی‌های ترمیمی برای بهبود ظاهر و کاهش تأثیرات آن‌ها وجود دارد. اسکار یا جای زخم، نتیجه‌ای از فرایند طبیعی ترمیم پوست پس از آسیب است. وقتی پوست به دلیل جراحت، بریدگی، سوختگی یا جراحی دچار آسیب می‌شود، بدن برای ترمیم آن، کلاژن تولید می‌کند. این کلاژن اضافی باعث ایجاد بافتی می‌شود که ممکن است متفاوت از پوست سالم به نظر برسد. زخم‌ها ممکن است رنگ و شکل متفاوتی نسبت به بقیه پوست داشته باشند و گاهی بزرگ‌تر، تیره‌تر یا روشن‌تر از پوست اطرافشان باشند.

عوامل مختلفی مانند نوع پوست، محل جراحت، عمق زخم و مراقبت‌های پس از آسیب در شکل‌گیری اسکار تأثیر دارند. برخی افراد به دلیل ژنتیک مستعد ایجاد زخم‌های بزرگ‌تر و برجسته‌تر هستند. استفاده از کرم‌های ترمیم‌کننده، ژل‌های مخصوص یا ماساژ منظم محل زخم می‌تواند به کاهش اسکار کمک کند. با این حال، برخی زخم‌ها به مرور زمان بهتر می‌شوند اما به طور کامل از بین نمی‌روند. از بین بردن اسکار یا جای زخم در مواردی از جمله سوختگی ها به دلیل تاثیر در زیبایی و اعتماد به نفس شخص از اهمیت ویژه ای برخوردار است.تشکیل اسکار یا جای زخم بخشی از آخرین مرحله ترمیم زخم، مرحله بلوغ یا بازسازی است. این مرحله می‌تواند از 21 روز تا دو سال طول بکشد و فقط در زخم های عمیق رخ می‌دهد.تشکیل اسکار شامل اتصال متقابل کلاژن و جایگزینی کلاژن سازمان یافته نوع III با کلاژن سازمان یافته نوع I است. مراقبت از زخم تأثیر مستقیمی در بهبود پوست شما دارد. با مراقبت کافی از زخم، می‌توان اسکار یا جای زخم را به حداقل رساند و حتی در بعضی موارد حتی از ایجاد جای زخم به طور کامل جلوگیری کرد، اگرچه پیشگیری از ایجاد اسکار یا جای زخم در زخم های با ضخامت کامل امکان پذیر نیست و نیازمند درمان اسکار پس از بهبود زخم هستیم.

انواع اسکار یا جای زخم

اسکارها ممکن است قرمز، محکم، ضخیم یا برجسته باشند و می‌توانند موجب احساس ناخوشایند شوند یا حتی حرکت و عملکرد را محدود کنند. با این حال، ظاهر شدن اسکار به عوامل مختلفی از جمله علت زخم، اندازه و عمق زخم، بخشی از بدن که زخمی شده است و نحوه مراقبت از زخم بستگی دارد.

انواع اسکارها شامل موارد زیر است:

• اسکار یا جای زخم هایپرتروفیک: اسکار یا جای زخم روی صورت می‌تواند به دلایل مختلفی مانند آکنه، بریدگی، سوختگی یا جراحی ایجاد شود. زخم‌های روی صورت به دلیل قابل‌ مشاهده بودن، اهمیت زیادی دارند و بسیاری از افراد به دنبال راهکارهایی برای کاهش یا حذف آن‌ها هستند. یکی از انواع شایع اسکارها، اسکار هیپرتروفیک است. این نوع اسکار زمانی ایجاد می‌شود که تولید کلاژن در ناحیه زخم بیش از حد طبیعی باشد، و به‌صورت زخم برجسته و ضخیم ظاهر شود. اسکارهای هیپرتروفیک اغلب در ناحیه‌ای که زخم ایجاد شده باقی می‌مانند و به بافت‌های اطراف سرایت نمی‌کنند، اما همچنان ممکن است ظاهر ناخوشایندی داشته باشند. برای درمان اسکارهای هیپرتروفیک روی صورت، روش‌های مختلفی وجود دارد. استفاده از ژل‌ها و کرم‌های سیلیکونی، لیزر درمانی، میکرونیدلینگ و تزریق کورتیکواستروئید از جمله روش‌های مؤثر برای کاهش برجستگی و بهبود ظاهر اسکار هستند. همچنین، مراقبت‌های مداوم از پوست و استفاده از ضدآفتاب به کاهش التهاب و جلوگیری از تیره شدن اسکار کمک می‌کند.
• اسکار یا جای زخم کلوئید: این اسکار برجسته شده و بزرگتر از زخمی هستند که باعث ایجاد اسکار شده است. این اسکارها می‌توانند تا یک سال پس از جراحت ظاهر شوند و ممکن است خارش یا درد داشته باشند.کلوئید یکی از پیچیده‌ترین و دشوارترین انواع اسکار است. این نوع اسکار فراتر از محل زخم گسترش می‌یابد و ممکن است به شدت برجسته، ضخیم و تیره باشد. کلوئید اغلب با خارش یا درد همراه است. برای درمان اسکار کلوئیدی معمولاً از روش‌های لیزر درمانی، جراحی، تزریق استروئید و پانسمان فشاری استفاده می‌شود.
• اسکار یا جای زخم کنتراکچر: اسکارهایی که ایجاد می‌شوند از پوست اطراف آن سفت تر و ضخیم تر می‌باشد. این اسکار حرکت را محدود می‌کنند، به ویژه اگر جای زخم در نزدیکی مفصل اصلی مانند زانو باشد.این نوع اسکار معمولاً به دنبال سوختگی‌های شدید ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث کاهش حرکت مفاصل یا پوست اطراف ناحیه آسیب‌دیده شود. اسکارهای کنتراکچرباعث کشیدگی و انقباض پوست می‌شوند. در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی‌های ترمیمی و فیزیوتراپی باشد تا عملکرد ناحیه آسیب‌دیده بازگردانده شود.

عوامل موثر در ایجاد اسکار یا جای زخم

عواملی که می‌توانند در ایجاد اسکار تأثیر داشته باشند شامل موارد زیر است:

• ژنتیک که ممکن است با تشکیل اسکار ارتباط داشته باشد
• سن
• التهاب سیستمیک، که می‌تواند خطر ایجاد زخم هایپرتروفیک یا کلوئیدها را افزایش دهد
• فشار خون بالا، که با افزایش شدت کلوئید همراه است
• وجود بیماری های پوستی، مانند اپیدرمولیزیس بولوسا، که پوست را بسیار شکننده می‌کند و در نتیجه تاول هایی ایجاد می‌کند که هنگام بهبودی اسکار ایجاد می‌نمایند
• میزان بروز اسکار تا حد زیادی با درمان مناسب قابل کنترل است.

آیا جای زخم‌ها می‌توانند کاملاً ناپدید شوند؟

اسکار یا جای زخم‌ به‌طور کامل ناپدید نمی‌شوند، اما می‌توانند تا حد زیادی محو شوند و کمتر قابل‌ مشاهده باشند. میزان محوشدن جای زخم به عواملی مثل عمق زخم، نوع پوست، و نحوه مراقبت از زخم بستگی دارد. زخم‌های سطحی معمولاً به مرور زمان بهبود می‌یابند و کمتر دیده می‌شوند، اما زخم‌های عمیق‌تر ممکن است به مراقبت‌های ویژه‌تری نیاز داشته باشند. روش‌های مختلفی برای کاهش جای زخم وجود دارد. استفاده از کرم‌های ترمیم‌کننده، ژل‌های سیلیکونی و درمان‌های خانگی مانند روغن‌های گیاهی می‌تواند به بهبود ظاهر جای زخم کمک کند. برای زخم‌های شدیدتر، روش‌هایی مثل لیزر درمانی یا میکرونیدلینگ توصیه می‌شوند. در نهایت، مراقبت درست و مداوم از زخم و مراجعه به پزشک متخصص، احتمال محوشدن جای زخم را افزایش می‌دهد. اگرچه جای زخم‌ها به‌طور کامل از بین نمی‌روند، با مراقبت‌های مناسب می‌توان آن‌ها را بسیار کم‌رنگ و غیرقابل‌ توجه کرد.

چگونه از تشکیل اسکار جلوگیری کنیم؟

جلوگیری از تشکیل اسکار یکی از مراحل مهم مراقبت از زخم است. اولین و مهم‌ترین نکته، مراقبت صحیح از زخم است. برای شروع، زخم را به‌درستی تمیز کنید و از مواد ضدعفونی‌کننده ملایم استفاده کنید تا از عفونت جلوگیری شود. پس از تمیز کردن زخم، آن را با باند استریل بپوشانید و مطمئن شوید که زخم خشک و تمیز باقی بماند. حفظ رطوبت زخم نیز اهمیت زیادی دارد. استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده مخصوص زخم یا ژل‌های سیلیکونی می‌تواند به کاهش احتمال تشکیل اسکار کمک کند. این محصولات کمک می‌کنند تا بافت زخم نرم بماند و از خشکی که می‌تواند به تشکیل اسکار منجر شود، جلوگیری کنند. در مراحل بعدی، استفاده از کرم‌های ضدآفتاب برای محافظت از زخم در برابر تابش مستقیم خورشید ضروری است. اشعه UV می‌تواند باعث تیره شدن و برجسته‌تر شدن اسکارها شود. همچنین، اگر زخم‌های شما عمیق و گسترده هستند، مشاوره با پزشک برای انتخاب درمان‌های پیشرفته‌تر مانند لیزر یا میکرونیدلینگ می‌تواند مفید باشد. رعایت این نکات به شما کمک می‌کند تا از تشکیل اسکار جلوگیری کرده و پوستتان را سالم و زیبا نگه دارید.

از بین بردن اسکار یا جای زخم

مداخلات جهت درمان اسکار زخم در درجه اول به نوع اسکار بستگی دارد که می‌تواند شامل یک یا چند گزینه زیر باشد:

• فشار درمانی: این روش درمانی شامل اعمال فشار با لباس مخصوص بر روی پانسمان بر روی زخم در حال بهبودی برای کاهش جای زخم یا جلوگیری از تشکیل یا بازگشت کلوئید است.
• مرطوب کننده ها: اگر حداقل دو بار در روز استفاده شود، مرطوب کننده ها می‌توانند انعطاف پذیری را بهبود بخشند و به بهبود آن ناحیه کمک کنند.
• ژل، ورق یا پماد حاوی سیلیکون: ژل، ورق ها یا پماد های سیلیکون پس از بسته شدن زخم استفاده می‌شوند و می‌توان برای چندین ماه از آنها استفاده کرد تا سایز، سختی، قرمزی، خارش یا سفتی جای زخم را کاهش دهد. آنها همچنین می‌توانند از بلند شدن جای زخم جلوگیری کنند.
• پانسمان پلی اورتان: این پانسمان ها رطوبت بهینه را حفظ می‌کنند و انعطاف پذیر هستند و می‌توانند برای کاهش اسکار یا کاهش رنگ، سختی و اندازه اسکار برجسته استفاده شوند.
• لیزر یا سایر روش های درمانی: این روش های درمانی به طور فزاینده ای رایج شده اند زیرا می‌توانند از ایجاد جای زخم و کلوئید جلوگیری کنند، باعث کاهش اسکار پس از جراحی، کاهش رنگ و کاهش درد، سفتی، خارش و تورم می‌گردند.
• تزریق کورتیکواستروئید: این تزریق مستقیماً در جای زخم انجام می‌شود تا اندازه آن را کاهش داده و خارش و درد را تسکین دهد، اگرچه به طور معمول به چندین درمان مکمل نیاز دارند
• پرتودرمانی: پرتودرمانی می‌تواند اسکارهای برجسته را کاهش داده و برخی از خارش ها و ناراحتی ها را تسکین دهد.
  نقش تغذیه در تسریع بهبود اسکار یا جای زخم

غذیه نقش مهمی در تسریع بهبود اسکار یا جای زخم دارد. مواد مغذی مانند ویتامین C و ویتامین A به ترمیم پوست و تولید کلاژن کمک می‌کنند که برای بازسازی پوست ضروری است. ویتامین C، موجود در مرکبات و سبزیجات، تولید کلاژن را افزایش می‌دهد و روند ترمیم زخم را سریع‌تر می‌کند. همچنین، پروتئین موجود در گوشت، تخم‌مرغ و حبوبات به تقویت بافت‌های پوست و بازسازی سریع‌تر کمک می‌کند. زینک (روی) نیز ماده‌ای مهم است که التهاب را کاهش داده و به ترمیم سلول‌ها کمک می‌کند. مصرف مواد غذایی مانند آجیل، گوشت قرمز و لبنیات باعث افزایش سطح زینک در بدن می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌ها نیز از آسیب‌های رادیکال‌های آزاد جلوگیری کرده و پوست را از آسیب بیشتر حفظ می‌کنند. رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی می‌تواند به بهبود سریع‌تر زخم و جلوگیری از تشکیل اسکارهای برجسته و عمیق کمک کند.